VẬN ĐỘNG HÀNH LANG: CẦU NỐI QUYỀN LỰC VÀ LỢI ÍCH XÃ HỘI
Vận động hành lang là gì?
Vận động hành lang xuất hiện lần đầu tại Anh, gắn liền với những cuộc trao đổi tại hành lang Nghị viện. Người dân và các nhóm lợi ích sử dụng không gian này để bày tỏ nguyện vọng và áp lực lên các chính sách. Vận động hành lang (“lobbying”) là hoạt động nhằm tác động đến cơ quan lập pháp hoặc chính phủ để thông qua các quyết định, chính sách theo hướng mang lợi ích cho cá nhân, tổ chức hoặc xã hội. Hoạt động này không chỉ giới hạn trong việc đòi hỏi quyền lợi mà còn là cách thức để các nhóm xã hội gửi gắm ý kiến, góp phần hoàn thiện chính sách quốc gia.
Tại Mỹ, hoạt động này trở thành một ngành công nghiệp triệu đô, với những công ty chuyên vận động hành lang đầu tư lớn nhằm đạt được các hợp đồng béo bở từ chính phủ. Các tập đoàn như Halliburton đã chi hàng trăm triệu USD để đảm bảo đối tác chính phủ sẽ ra quyết định có lợi cho họ.
Lợi ích và những góc khuất
Vận động hành lang, nếu diễn ra minh bạch, giúp chính phủ hiểu rõ hơn nhu cầu người dân và doanh nghiệp, nhờ đó đề ra chính sách phù hợp. Tuy nhiên, khi không được kiểm soát, hoạt động này dễ trở thành “đường dây quyền lực”, đem lại lợi ích cho các nhóm có tài chính mạnh, gây hại đến các tầng lớp yếu thế. Đặc biệt, trong môi trường chưa có khung pháp lý rõ ràng, vận động hành lang dễ bị biến tướng thành hành vi “chạy dự án”, “đi đêm” như tại một số doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Nhân danh “trung gian”, nhiều cá nhân lợi dụng hoạt động này để tăng lợi nhậu cho riêng họ, thay vì tạo ra giá trị thực tế.
