VẠ MIỆNG – KHỦNG HOẢNG VÌ PHÁT NGÔN

Vạ miệng

Quan nói đúng là chuyện bình thường, quan nói sai thì quan biết tay! Khác với ngày xưa, phải đợi mõ làng rao mới biết thì ngày nay, báo chí điện tử, minh bạch thông tin và đặc biệt là mạng xã hội đã trở thành những ngọn lửa nung chảy gang và thép.

Quan là người đại diện cho dân để quản lý các vấn đề kinh tế, chính trị, ngoại giao, quân sự,…. Mỗi lời nói việc làm của quan không chỉ ảnh hưởng tới ông quan (giờ có cả bà quan) mà còn tới nhiều người nữa. Vì thế mà lời nói của quan được dân và báo chí mổ xẻ kỹ càng.

Chả thế mà quan quy hoạch buột miệng là đường Trường Chinh (Hà Nội) “cong rất ít và rất mềm mại” làm dư luận dậy sóng. Quan điện lực bảo “tôi đau lòng khi lương nhân viên chỉ 7.3 triệu/tháng” làm cả nhân viên EVN và xã hội xôn xao. Quan thuỷ điện xả lũ lung tung rồi phát biểu “dân có gì đâu mà thiệt hại” thì cộng đồng mạng lại sôi sục.

Vạ miệng có lúc do quá “trung thực” có lúc lại do vụng về nhưng có lúc cũng do nói nghịu (nghĩ một đằng, nói một nẻo: Các nhà chính trị kì cựu cũng chẳng thoát được vận đen này. 15/11/12, Thủ tướng Pháp, cựu giáo viên tiếng Đức, Jean-Marc Ayrault, công du tại Đức nhằm hâm nóng mối quan hệ giữa hai bên. Ấy thế mà, ông “chỉ” nhầm mỗi một chữ: thay vì nói “cuộc đối thoại đầy hiệu quả (fructueuse -fruchtbaren Austausch) giữa hai nước chúng ta” ông đã vô tình nói nhầm thành “cuộc đối thoại tệ khủng khiếp (effroyable -furchtbaren Austausch) giữa hai nước chúng ta”.Người xưa có câu: hoạ tự miệng mà ra, thế nên, người thông minh sắc sảo đến mấy mà không chú ý cũng có ngày “xơi” vạ miệng.

Thực tế ở Việt Nam và trên thế giới không thiếu gì những ví dụ như thế. Và giới truyền thông hỉ hả, kẻ được bài học tốt, kẻ được nhiều view, khổ chủ/ nạn nhân thì tùy trường hợp mà cười phớ lớ hoặc mua rổ về che hoặc ngậm ngùi nhìn nhiều số 0 bay khỏi tài khoản.

Nạn nhân gần đây là ông nhạc sỹ già Nguyễn Ánh 9 – một người cả đời kín tiếng, nền nã, không phải là người thích gây sự chú ý. Thế nhưng, nổi tiếng luôn đi đôi với tai tiếng như một người em sinh đôi nghiệt ngã: Nguyễn Ánh 9 bị lôi vào một cuộc thị phi sau những lời nhận xét về nhiều giọng hát tên tuổi của Việt Nam. Cuộc thị phi không chỉ ném đá vào cái ao tù show biz, lan tràn trên báo mạng và kéo cả những tờ báo in vốn có tiếng nghiêm túc vào cuộc, mổ xẻ. Mấy vụ lùm xùm rồi cũng qua đi, ai cũng đau đớn 1 tí, nhưng rồi thời gian lại tẩy nỗi đau đi, chỉ còn lại những gì mà mỗi người làm được cho nhân thế.

Một “ca” nổi tiếng khác của làng giải trí – thời trang là John Galliano, nhà thiết kế quyền lực của Christian Dior. Trong một cơn say, Galliano đã có những lời nói khinh miệt người châu Á, ca tụng Hitler và xỉa xói người Do Thái. Kết quả thật nặng nề: tòa án phạt vì tội lăng nhục người khác, bị đuổi việc khỏi Christian Dior, mất những người bạn thân (và nhiều khách hàng) Do Thái là nữ diễn viên vừa đoạt giải Oscar 2011: Nathalie Portman.

Làng giải trí – truyền hình cũng ghi nhận 1 ca vạ miệng nổi như cồn với cái tên Paula Deen: một nhân vật truyền hình và đầu bếp nổi tiếng. Tháng 6 năm 2013 là một cơn ác mộng với bà này khi bà lỡ lời trong một cuộc nói chuyện và bị lên án là phân biệt chủng tộc với người da đen. Kết quả là cái tên Paula Deen bị gạch khỏi tên của một trong những chương trình truyền hình ăn khách nhất, mất nhiều hợp đồng xuất bản sách về ẩm thực.

Một số lời khuyên: (cũ như trái đất)

Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói (xưa như trái đất) cẩn thận khi phát ngôn trước mặt báo giới

Tốt nhất chỉ nên đọc (cổ như trái đất), luôn chuẩn bị một thằng nhận hai lương để làm “thằng đánh máy” kiêm cầu chì (lâu đời như trái đất).

Rất nên xin lỗi sau khi lỡ lời, càng sớm càng tốt trước khi có kẻ đục nước béo cò, tiện tay phát triển nghề thêu, dệt hay “nhìn facebook tả cảnh’’.

Đọc thêm về những ca vạ miệng :

Con lãnh đạo làm lãnh đạo là phúc cho dân tộc

Phát ngôn viên trưởng mất “ghế” vì vạ miệng

Chơi game tốt cho dân tộc

Chuyện bé bằng cái móng tay

Chặt cây không cần hỏi dân

Nguyễn Đình Thành – Đồng sáng lập Elite PR School